Sniffing در حوزه شبکه‌های کامپیوتری به فرآیند نظارت و تحلیل بسته‌های داده‌ای که در یک شبکه در حال انتقال هستند، اطلاق میشود. Sniffing کاربردهای عملی بسیاری از جمله عیب‌یابی شبکه، امنیت شبکه و مانیتورینگ شبکه دارد. از Sniffing میتوان برای شناسایی مشکلات شبکه، شناسایی نفوذ گران و نظارت بر فعالیت‌های شبکه استفاده کرد. Sniffing با گرفتن بسته‌های اطلاعاتی در حین حرکت آنها در شبکه کار میکند. این کار با استفاده از یک اسنیفر که یک ابزار نرم افزاری یا سخت افزاری برای رهگیری و ضبط بسته‌ها است، انجام میشود. سپس اسنیفر میتواند بسته‌ها را آنالیز کند تا اطلاعاتی مانند آدرس‌های IP، رمز عبور و سایر داده‌های حساس را استخراج کند.
Sniffing (شنود شبکه) چیست؟
Sniffing به معنای مانیتورینگ لحظه‌ای ترافیک اینترنت است. این عمل به گرفتن و آنالیز بسته‌های اطلاعات که در یک شبکه کامپیوتری در حال انتقال هستند اشاره دارد. Sniffing میتواند با استفاده از ابزارهای نرم افزاری یا سخت افزاری به نام اسنیفر (Sniffer) انجام شود. این ابزارها میتوانند کل یا بخشی از اطلاعاتی که از طریق شبکه منتقل میشوند را رهگیری و ضبط کنند. شنود شبکه یا Sniffing فرآیندی است که در آن ترافیک داده‌های عبوری از یک شبکه کامپیوتری رهگیری و ضبط میشود. مهاجمان با استفاده از این روش میتوانند اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور، اطلاعات کارتهای اعتباری و داده‌های خصوصی را سرقت کنند.
پیشنهاد مطالعه : افزایش سرعت وردپرسی آسان (بدون کدنویسی) 2024
انواع Sniffing
دو نوع اصلی Sniffing وجود دارد: منفعل و فعال. Sniffing منفعل با استفاده از هاب‌ها امکانپذیر است، در حالی که برای سوئیچ‌ها به Sniffing فعال نیاز است. Sniffing منفعل شامل گرفتن و آنالیز بسته‌های اطلاعاتی بدون تغییر آنها است، در حالی که Sniffing فعال شامل تغییر یا دستکاری بسته‌ها برای دسترسی به اطلاعات است.
- شنود منفعل: در این روش، مهاجم بهطور مخفیانه در شبکه حضور دارد و بدون جلب توجه، اطلاعات را جمع‌آوری میکند. ابزارهای Sniffer که روی یک کامپیوتر در شبکه نصب میشوند، مانند آنتن عمل کرده و تمام بسته‌های داده عبوری را جذب میکنند. سپس مهاجم این بسته‌ها را تحلیل و اطلاعات مورد نظر را استخراج میکند.
- شنود فعال: در این روش، مهاجم بهطور فعال در ترافیک شبکه دخالت میکند تا به داده‌های بیشتری دسترسی پیدا کند. این کار از طریق ارسال بسته‌های جعلی یا تغییر مسیر ترافیک شبکه انجام میشود.
پیشنهاد مطالعه : تفاوت هاست اشتراکی، هاست اختصاصی و هاست مجازی و هاست هاست ابری
خطرات Sniffing
شنود شبکه میتواند برای افراد و سازمانها خطرات جدی به همراه داشته باشد، از جمله:
- سرقت اطلاعات: مهاجمان میتوانند از اطلاعات دزدیده شده برای سرقت هویت، کلاه برداری بانکی یا سوءاستفاده های دیگر استفاده کنند.
- آسیب به اعتبار: فاش شدن اطلاعات محرمانه میتواند به اعتبار افراد و سازمانها آسیب برساند.
- اختلال در فعالیت‌های تجاری: سرقت اطلاعات حیاتی یا از کار افتادن شبکه میتواند به اختلال در فعالیت‌های تجاری و خسارات مالی منجر شود.
پیشنهاد مطالعه : کلیک دزدی (Clickjacking) چیست و چگونه از آن در امان بمانیم؟
ابزارهای Sniffer
ابزارهای متعددی برای Sniffing وجود دارد که برخی از معروفترین آنها عبارتند از:
- Wireshark: یکی از محبوبترین و قدرتمند ترین ابزارهای شنود شبکه که قابلیت تحلیل عمیق بسته‌های داده را فراهم میکند.
- tcpdump: ابزاری خط فرمانی که برای ضبط و تحلیل ترافیک شبکه مورد استفاده قرار میگیرد.
- Cain & Abel: ابزاری که علاوه بر قابلیت شنود، توانایی کرک کردن رمزهای عبور و انجام حملات دیگر را نیز دارد.
- Ettercap: ابزاری برای شنود و انجام حملات Man-in-the-Middle که قابلیت کار با شبکه‌های مختلف را دارد.
- dsniff: مجموعه‌ای از ابزارهای شنود که برای تحلیل ترافیک شبکه و کشف اطلاعات حساس استفاده میشود.
پیشنهاد مطالعه : شبکه تحویل محتوا (CDN) چیست؟ افزایش سرعت لود سایت!
راه‌های محافظت در برابر Sniffing
برای محافظت در برابر شنود شبکه میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- استفاده از پروتکل‌های امن: استفاده از HTTPS برای رمزنگاری ترافیک شبکه میتواند از شنود اطلاعات جلوگیری کند.
- بکارگیری فایروال: فایروال‌ها با مسدود کردن ترافیک مشکوک، حملات را مهار میکنند.
- نصب و به‌روز رسانی آنتی ویروس: نرمافزارهای آنتی ویروس و ضد بدافزار میتوانند از نفوذ برنامه‌های مخرب جلوگیری کنند.
- استفاده از VPN: شبکه‌های خصوصی مجازی ترافیک شما را رمزگذاری کرده و از شنود آن توسط مهاجمان جلوگیری میکنند.
- آگاهی‌بخشی: آموزش کاربران در مورد خطرات شنود شبکه و نحوه محافظت از اطلاعات میتواند به کاهش احتمال حملات کمک کند.
پیشنهاد مطالعه : هاست ابری: راهکاری انعطاف پذیر و با کارایی بالا برای سازمانها
پیشنهادات برای افزایش امنیت شبکه
علاوه بر روشهای ذکر شده، اقدامات زیر نیز میتوانند به افزایش امنیت شبکه شما کمک کنند:
- اسکن مرتب شبکه: شبکه‌های خود را بهطور مرتب از نظر نقاط ضعف امنیتی اسکن کنید تا مشکلات بالقوه را شناسایی و رفع کنید.
- استفاده از نرمافزارهای امنیتی به‌روز: از آخرین نسخه‌های نرمافزارهای امنیتی استفاده کنید تا در برابر جدیدترین تهدیدات محافظت شوید.
- اجرای سیاستهای امنیتی دقیق: سیاستهای امنیتی سختگیرانه برای دسترسی به شبکه و داده‌ها اجرا کنید.
- مانیتورینگ ترافیک شبکه: با استفاده از ابزارهای مانیتورینگ، ترافیک شبکه را به‌صورت مداوم تحت نظر داشته باشید تا فعالیت‌های مشکوک را شناسایی کنید.
- پشتیبان گیری منظم: از اطلاعات حساس و حیاتی بهطور منظم پشتیبان تهیه کنید تا در صورت بروز حملات، بتوانید به سرعت بازیابی کنید.
پیشنهاد مطالعه : حمله Brute Force چیست؟ چگونه با آن مقابله کنیم؟
نتیجه‌گیری
Sniffing یک ابزار قدرتمند است که میتواند برای اهداف مشروع و غیر مشروع مورد استفاده قرار گیرد. در حالی که از Sniffing میتوان برای عیب‌یابی و امنیت شبکه استفاده کرد، همچنین میتواند برای رهگیری و سرقت اطلاعات حساس مورد استفاده قرار گیرد. برای محافظت در برابر Sniffing، استفاده از رمزگذاری و پروتکل‌های امن، فایروال‌ها و سیستم‌های تشخیص نفوذ ضروری است.
برای محافظت از شبکه‌های خود، سازمانها باید بهطور مرتب شبکه‌های خود را از نظر نقاط ضعف امنیتی اسکن کنند و از نرمافزارهای امنیتی به‌روز استفاده کنند. هوشیاری و احتیاط کلید اصلی محافظت در برابر حملات Sniffing است.
پیشنهاد مطالعه : حملات ربات‌ها: هجوم مخرب در دنیای دیجیتال
